Waterval in je tuin: inspiratie en tips om zelf te maken!

Een waterval in je tuin: iets waar veel mensen van dromen en wat maar weinig mensen weten te realiseren. Vaak wordt gedacht aan gigantische watervallen, die vele vierkante meters in beslag nemen. Ook denken mensen meteen aan het prijskaartje – en inderdaad, kant-en-klare watervallen zijn vaak vrij duur. Er bestaan heel veel misverstanden over de aanschaf en het aanleggen van een waterval in je tuin. Zo kun je bijvoorbeeld ook gewoon zelf een waterval maken. Hoe dat moet? Dat leggen wij je hier uit, met een aantal voorbeelden van het eindresultaat!

Zelf een waterval maken

Er zijn grofweg twee typen waterval die je zelf kunt maken. De eerste waterval is de ‘natuurlijke’ waterval. Deze wordt gemaakt met een mooie beekbedding, een schuin verloop en meestal met een vijver als uitloop. Deze waterval is bijzonder mooi en vooral geschikt voor de wat ruimere tuin. Heb je weinig ruimte, heb je minder geld ter beschikking of zoek je een wat passender ontwerp voor een moderne tuin, dan kies je voor de rechte wandwaterval. Hierbij loopt het water over een wand van glas, hout of natuursteen recht naar beneden. Beide varianten kun je zelf maken en beide varianten zijn net zo duur als je zelf wilt. Het hangt vooral af van de grootte van de waterval en de materialen die je gebruikt of jouw waterval duur is of niet. Bedenk van tevoren goed: ook een goedkopere waterval kan bijzonder mooi zijn – nog mooier dan die dure kant-en-klare waterval van de buren!

Wandwaterval

Deze waterval is relatief eenvoudig te maken als je een handige klusser bent. Je begint met het kiezen van de juiste locatie en het materiaal dat je wilt gebruiken. Daarbij is vooral de wand van belang – kies je voor natuursteen, voor glas of voor ander materiaal?

• Een wandwaterval begint met een grote opvangbak. Je plaatst deze onder de plaats waar je je waterval wilt hebben. Je kunt zelf een bak maken van (snel) cement, maar dat is veel werk en best moeilijk. Een plastic rechthoekige of ronde kuip is een stuk praktischer.

Hieronder zie je enkele opvangbakken die je kunt gebruiken.

• Bouw een stevig houten frame over de opvangbak heen, zodat de wand erboven kan komen. Is het een vrijstaande wandwaterval, dan moet het frame voldoende groot zijn om niet te gaan kantelen. Je maakt het frame meestal van geïmpregneerd hout.
• Maak je een glazen wandwaterval? Dan haal je nu je glasplaat. Dit kan een plaat van echt glas zijn, maar plexiglas is ook een zeer geschikt materiaal. Het is iets lastiger schoon te houden, maar wel veel robuuster en gemakkelijker te bewerken.
• Maak een houten opstaand frame op het onderframe dat je al gemaakt had. Voor een glazen waterval maak je eerst een kozijn waar de glazen plaat goed strak in past. Voor een houten waterval of natuurstenen waterval maak je een stevig houten gesloten frame van geïmpregneerd hout. Plaats deze goed verankerd op het onderframe.
• Plaats de vijverpomp. Sommige vijverpompen dien je ‘nat’ te plaatsen. Je zet de pomp dan in de opvangbak. Andere pompen dien je ‘droog’ te plaatsen en die kun je aan het frame bevestigen. Plaats de invoerende slang in de opvangbak en leid de uitvoerende buis omhoog naar de bovenkant van je waterval.

Hieronder zie je een aantal populaire vijverpompen.

• Plaats een uitloop bovenaan de waterval. Je kunt kiezen voor een eenvoudige brede metalen uitloop. Je kunt ook zelf een uitloop maken, maar het is dan wat lastiger om het water mooi breed uit te laten lopen over de wand.
• Test het systeem eerst voordat je begint met de afwerking!
• Werk de waterval af. Bij een glazen wandwaterval werk je je leidingen netjes weg en werk je de opvangbak met onderframe mooi weg. Bijvoorbeeld met een mooie grindmat over de bak. Bij een houten of natuurstenen wandwaterval bedek je het gemaakte rechtopstaande frame nog met mooi hout of met een laagje natuursteen (steenstrips zijn het handigst).
• Let erop dat de opvangbak nog wel toegankelijk moet zijn als je iets wilt veranderen of als je hem leeg wilt maken voor de winter.
• Klaar is je waterval! Nog wat leuke plantjes en decoraties als finishing touch en dan kun jij genieten van het geklater van je eigen zelfgemaakte waterval!

Natuurlijke waterval

Een natuurlijke waterval in de tuin neemt wat meer plaats in dan een wandwaterval. Dit komt omdat een natuurlijke waterval een verloop heeft van hoog naar laag. Daarvoor is extra oppervlakte nodig. Je hebt hier wat minder kluservaring voor nodig, maar wat meer mankracht. Het is heel wat spitten, graven en sjouwen om deze waterval te maken.

• Bepaal het start- en eindpunt van je waterval. Het eindpunt kan worden gemaakt in een opvangbak, maar meestal eindigt dit type waterval in een vijver(tje). Hou rekening met het verloop: hoe sterker de hoogte van de waterval afneemt, hoe harder het water klettert. Misschien ook iets om te bedenken is dat je eerst even overlegt met de buren naast en achter je.
• Maak een stevige heuvel van zand op het startpunt van je waterval. Zand is steviger dan grond omdat het minder in zal klinken door de waterdruk. Zorg ervoor dat de heuvel breed genoeg is, zodat niet na een tijd de hele boel begint in te zakken doordat het zand opzij loopt. Het kan verstandig zijn om betonnen opsluitbanden of L-elementen in te graven voor meer stevigheid.

• Maak een helling naar het eindpunt van je waterval. Maak hierin een duidelijke geul. Maak hem diep genoeg en houd er rekening mee dat je er nog stenen in gaat leggen. In de hoge heuvel maak je bij het startpunt een waterbak. Dit kun je doen van cement, je kunt een speciekuip ingraven of je kunt er een mooie grote waterschaal voor gebruiken. Zolang het water hier maar goed kan worden opgevangen, is vrijwel alles goed. Tip: voor een kleine waterval kun je ook een kant-en-klare beekbedding gebruiken.

• Maak een lagere inkeping aan één kant van de opvangbak. Je kunt ook een wat lagere watervaluitloop in de bak monteren. Zo kan het water vanaf een bepaald niveau over de rand naar beneden stromen. Vervolgens bedek je de hele geul van boven naar beneden met vijverfolie. Kies hiervoor de dikste variant die er is, want je gebruikt straks scherpe stenen om de waterval mooi te maken.
• Beneden het verloop graaf je weer een opvangbak in of je maakt hier een vijver. Ook dit kun je simpel zelf door een flinke kuil te graven en deze te bedekken met vijverfolie. Laat de folie overal ruimschoots over de randen lopen, ook in de geul. Dit werk je later weg.
• Zorg ervoor dat de geul en de vijver diep genoeg zijn en water niet langs de zijkanten kan wegsijpelen, anders blijft er telkens water weglopen en moet je steeds bijvullen.
• Zet de pomp neer en plaats de invoer beneden de waterval en de uitvoer bovenaan de waterval. Werk vervolgens de slangen netjes weg onder een laagje grond. Test het systeem eerst door er water doorheen te laten lopen!
• Bedek de geul met grote keien en plaats daartussen kleine keitjes. Zorg voor een vrolijke afwerking van de hele geul. Camoufleer de bovenbak met mooie planten of keien en werk ook de opvangbak benden de waterval netjes weg.
• Klaar is je natuurlijke waterval! Wel zal je altijd nog de laatste afwerkingen hebben. Je kunt flink variëren in je bedding door bijvoorbeeld horizontale natuurstenen te gebruiken of juist te kiezen voor waterplanten die het geluid wat dempen. De afwerking is helemaal aan jezelf: wil je verlichting bij je waterval? Welke planten vind je mooi? En wat doe je met de omgeving van de waterval?

Kant-en-klare watervallen

Mocht je toch geen tijd of zin hebben om een waterval helemaal zelf te maken dan kun je ze ook kant-en-klaar kopen. Hieronder zie je een aantal populaire kant-en-klare watervallen.

Voorbeelden van een waterval in je tuin

1. Deze mooie beek / waterval in je tuin geeft rust en een vriendelijk, zacht gekabbel. Hij is gemakkelijk te maken, maar het wegwerken van de pomp vergt wel wat aandacht.

2. Deze korte, brede waterval is opgebouwd uit grote keien. Hou vooral rekening met het gewicht als je de stenen gaat ophalen: je zult waarschijnlijk meerdere keren moeten rijden.

3. Deze staande waterval is een mooi voorbeeld van hoe je een moderne waterval kunt integreren in een moderne tuin, zonder dat het je veel ruimte kost.

4. Een schitterend voorbeeld van een natuurlijke waterval. Vooral de afwerking is van belang – stenen die de randen wegwerken en wat mooie planten doen dit mooi.

5. Ook een natuurlijke waterval kan klein zijn, zoals dit kleine, steile watervalletje. Overleg wel even met de buren, want hoe steiler de waterval hoe meer geluid!

6. Dit heel licht glooiende beekje neemt meer ruimte in beslag, maar creëert wel een prachtig stukje natuur in je eigen achtertuin.

7. Zelf een waterval maken is helemaal niet moeilijk – en nog makkelijker als je kiest voor deze eenvoudige metalen variant. Het metaal geleidt het water automatisch al in een mooie boog.

8. Heb je echt een kleine tuin, dan is een mini-watervalletje ook heel schattig. Deze kost je in elk geval weinig sjouwwerk – en met de bonsaiboompjes ziet hij er toch mooi en natuurlijk uit.

9. Een watervalletje met vijver is ook erg mooi. Vooral als je ook in de omgeving er een passende ruimte omheen maakt, bijvoorbeeld door het af te scheiden van de rest van de tuin.

10. Deze wandwaterval is voorzien van een prachtig natuurstenen oppervlak. De waterval heeft een aantal brede uitlopen voor een bijzonder effect.

11. Een waterval hoeft niet perse een rechte lijn te volgen. Dit ronde waterbassin levert ook een mooi schouwspel van kabbelend water.

12. Een wat steilere waterval in je tuin is vooral fijn als je er ook de ruimte voor hebt. Deze waterval is wel heel indrukwekkend!

13. Deze schattige natuurstenen waterval heeft een heel gelijkmatig verloop. Het water stroomt over de grote stenen en maakt zo een zacht kabbelend geluid.

14. Dit mysterieuze effect krijgt je waterval als je werkt met wat mooie verlichting. Deze kun je achteraf inbouwen, maar je kunt er ook tijdens de aanleg van je waterval al rekening mee houden.

15. Een kleine waterval en een grote vijver – voor visliefhebbers is dit een echte droomtuin. Het mooiste is dat je zowel de vijver als de waterval zelf kunt maken, waardoor het helemaal jouw ‘ding’ is.

Lees ook: Waterornament in je tuin: prachtige voorbeelden