Luchtvochtigheid is iets waar je weinig van merkt. Je ziet het pas echt als het extreem vochtig is. Toch is luchtvochtigheid heel erg belangrijk! Het kan namelijk grote invloed hebben op je gezondheid. Bovendien heeft de luchtvochtigheid ook invloed op allerlei zaken in huis. Hier vind je alles over de ideale luchtvochtigheid. Ook vertellen we wat er gebeurt als de luchtvochtigheid te hoog of te laag is en wat je daaraan kunt doen.
1. De ideale luchtvochtigheid
De ideale luchtvochtigheid in huis is 50%. Daar mag natuurlijk wel wat van afgeweken worden: tussen de 40% en de 60% zit je goed. Wat betekent dat? Luchtvochtigheid wordt gemeten in procenten.
“De relatieve luchtvochtigheid is de hoeveelheid vocht die in de lucht zit ten opzichte van het maximum. Er kan maximaal 100% vocht in de lucht zitten. Hierbij verandert de waterdamp in waterdruppels (regen).”
De relatieve luchtvochtigheid is altijd een handige meetmethode. Het is betrouwbaarder dan het meten van de totale hoeveelheid vocht in de lucht. Warme lucht kan namelijk meer water bevatten dan koude lucht, waardoor het relatieve percentage heel anders is met dezelfde netto hoeveelheid vocht.
2. Een te hoge luchtvochtigheid in huis
De luchtvochtigheid komt best weleens boven de 60% Dat hoeft niet direct een probleem te zijn, maar het is toch niet goed. Zeker niet als dat voor lange periodes gebeurt. Een te hoge luchtvochtigheid heeft veel invloed op je woning en je gezondheid:
- De ramen raken snel beslagen aan de binnenkant. Bij hoge luchtvochtigheid druipt het water langs de ramen naar beneden en krijg je plasjes water in de kozijnen.
- Je krijgt condensatie op de koudste plekken in de ruimte, bijvoorbeeld op de buitenmuur. De muur wordt vochtig of zelfs nat.
- Plekken die veel te maken krijgen met vocht gaan schimmelen. Schimmel is moeilijk weg te krijgen en verspreid zich snel. Het is ook erg slecht voor de gezondheid.
- Vochtige omstandigheden zijn slecht voor stoffen. Het weer kan erin slaan, waardoor er allemaal vlekken ontstaan die niet meer uitgewassen kunnen worden.
- Hout dat niet (goed) geverfd is kan gaan rotten bij een luchtvochtigheid hoger dan 60%. Bij een voortdurende luchtvochtigheid boven de 80% is de kans groot dat verf gaat afbladderen en dat het hout eronder gaat rotten.
- Metaal dat regelmatig nat wordt kan gaan roesten.
- Bacteriën groeien vaak beter in vochtige omstandigheden, net als schimmels. En ook veel virussen overleven langer in vocht.
Een te vochtige woning kan dus voor allerlei problemen zorgen. En niet alleen voor de staat van je woning, maar ook voor je gezondheid!
3. Een te lage luchtvochtigheid in huis
Omdat veel mensen een hekel hebben aan schimmels, halen ze zoveel mogelijk vocht uit de lucht. Een prima idee, maar je kunt beter niet lager gaan dan 40%. Dit kan namelijk ook heel vervelende gevolgen hebben:
- Hout droogt uit en kan daardoor gaat kromtrekken.
- Stof dwarrelt makkelijker rond in droge lucht. Huizen raken dus sneller stoffig als ze erg droog zijn.
- Stoffen kunnen na lange tijd in een te droge ruimte brosser worden en daardoor gemakkelijker scheuren.
- Een droge lucht irriteert de slijmvliezen. Daardoor kun je last krijgen van droge ogen, rode ogen, een loopneus, keelpijn, hoofdpijn of een schijnbare verkoudheid die maar niet over wil gaan.
- Te droge lucht kan hooikoorts bevorderen.
- Er bouwt zich sneller een statische lading op, waardoor je eerder schokjes krijgt als je bijvoorbeeld metaal aanraakt.
Hoewel een lage luchtvochtigheid minder ernstige gevolgen heeft dan een te hoge luchtvochtigheid, is ook dit niet goed voor het huis en voor je gezondheid.
4. De luchtvochtigheid meten
Om te weten of jij een goede luchtvochtigheid hebt in huis, moet je deze natuurlijk meten. Je doet dat meestal door middel van een hygrometer. Een hygrometer meet de hoeveelheid vocht in de lucht en bepaalt zo het relatieve vochtpercentage. Deze meters zijn vrijwel allemaal digitaal. Heb jij een nieuwe hygrometer gekocht en wil je checken of hij werkt? Dan test je hem buitenshuis. Op internet vind je meestal wel gegevens van het dichtstbijzijnde weerstation, inclusief de luchtvochtigheid. Zo kun je zien of de meter betrouwbaar is.
Is de meter betrouwbaar? Gebruik hem dan op verschillende plaatsen in de ruimte om de luchtvochtigheid te bepalen. Test de luchtvochtigheid vlakbij de ramen, in het midden van de ruimte en bij de muren. Het gemiddelde hiervan geldt voor de hele ruimte.
Hieronder zie je drie populaire hygrometers.
5. De drie hygrometers uitgelicht
De drie populaire hygrometers zijn niet voor niets bekend. De luchtvochtigheidsmeters doen hun werk prima. Hier zie je elke luchtvochtigheidsmeter uitgelicht met de belangrijkste plus- en minpunten erbij.
5.1 F.A. Supply Weerstation
Dit mooie weerstationnetje is simpel vormgegeven. Het is een grijs rechthoekig tafelmodel dat zelfstandig kan staan. Hij geeft een beknopte weersverwachting, geeft duidelijk de tijd en dag/datum weer en natuurlijk ook de relatieve luchtvochtigheid en de temperatuur in huis.
Pluspunten:
- Lekker compact
- Meteen klaar voor gebruik
- Kan overal geplaatst worden
Minpunten:
- Meet alleen binnenshuis en niet buitenshuis
- Daardoor is weersvoorspelling niet helemaal betrouwbaar
5.2 Qumax Digitale Hygrometer/thermometer
De Qumax Digitale Hygrometer/thermometer is net iets uitgebreider dan de nummer één. Ook deze meter geeft een weersvoorspelling, de luchtvochtigheid en de temperatuur. Deze geeft echter ook met een smiley aan of de omstandigheden in huis goed zijn. Is het te droog of te vochtig? Dan zie je een niet-zo-vrolijke smiley.
Pluspunten:
- Eenvoudig model dat meteen werkt
- Heeft een oplaadbare accu die gemakkelijk een halfjaar meegaat
- Kan worden neergezet en opgehangen
Minpunten:
- Meet alleen binnenshuis en is dus als weerstation voor buiten niet echt geschikt
5.3 Greenure weerstation / hygrometer
De Greener hygrometer lijkt sterk op het voorgaande model. Dit weerstation werkt eigenlijk hetzelfde. Een verschil is echter dat er in dit geval geen oplaadbare batterij bij zit. Hij heeft wel een extra trucje achter de hand: dit weerstation onthoud de hoogste en de laagste waarden die gemeten worden, zodat je ze altijd terug kan vinden.
Pluspunten:
- Simpel weerstation met een duidelijke werking
- Werkt op Alkaline batterijen (niet meegeleverd)
- Onthoud de hoogste en laagste gemeten waardes
Minpunten:
- Meet alleen binnenshuis, net als de voorgaande modellen
6. De luchtvochtigheid verlagen
Een luchtvochtigheid van 80 procent of meer kan erg schadelijk zijn. Daarom is het verstandig om een te hoge luchtvochtigheid te verlagen. Er zijn verschillende manieren om dat te doen. Dit zijn praktische tips.
6.1. Geen stilstaand water in huis
Heb jij veel planten in huis? Check of je niet teveel water in de bloempotten hebt. Kijk ook of er verder plekken zijn waar water staat. Water verdampt vooral bij wat hogere temperaturen al snel en verhoogd dan de luchtvochtigheid. Zet dus liever geen planten boven de verwarming en check of je nergens stilstaand water in huis hebt.
6.2. Voorkom teveel vocht in huis
Vochtige stoffen, bijvoorbeeld natte handdoeken, zorgen al heel snel voor vochtige lucht. Droog je was dus bij voorkeur buiten. Bovendien zorgen bepaalde activiteiten ook voor heel veel extra vocht: douchen en koken bijvoorbeeld. Als je dit doet, zet dan altijd je ramen open en zorg dat het vocht weg kan. Droog natte muren, ramen en spiegels meteen af.
6.3. Veel luchten
Mensen geven zelf ook heel veel vocht af. Er zit bijvoorbeeld veel vocht in je ademhaling en bovendien verdamp je ook heel wat zweet zonder dat je het merkt. Daarom moet je altijd zoveel mogelijk luchten om frisse lucht in huis te halen. Zet de ramen van de slaapkamer elke dag een paar uur open en doe dat ook met zoveel mogelijk andere ramen. In de winter kun je beter ventilatieroosters gebruiken.
6.4. Vochtvreter
Is je huis erg vochtig, dan kun je een vochtvreter neerzetten in elke ruimte. De vochtvreter haalt vocht uit de lucht. Het is een goede methode om de luchtvochtigheid omlaag te brengen, maar je moet er geen wonderen van verwachten.
6.5. Mechanische ventilatie
Veel mensen hebben een hekel aan toch en laten daarom de ramen niet genoeg open staan. Dan is mechanische ventilatie een beter idee. De lucht wordt dan mechanisch ververst en je hebt ook systemen waarbij de frisse lucht eerst wordt opgewarmd. Zo heb je weinig last van koude tocht, maar blijft de luchtvochtigheid goed.
6.6. Condensor
Het laatste middel dat handig kan zijn is een condensor. Dit is een elektrisch apparaat dat vocht uit de lucht haalt. Een voordeel is dat je een condensor precies kunt instellen op een bepaalde luchtvochtigheid. Een nadeel is dat deze methode relatief veel energie verbruikt.
Hieronder zie je de vijf populairste luchtontvochtigers van dit moment.
7. Vijf luchtontvochtigers uitgelicht
Luchtontvochtigers zijn er in verschillende vormen. Je hebt al gezien welke 5 luchtontvochtigers momenteel het populairst zijn. Hier benoemen we elke luchtonvochtiger apart, met de bijbehorende voor- en nadelen.
7.1 Cecotec – Dehumidifier BigDry 2000 Light
De Cecotect BigDry is niet voor niets de bekendste ontvochtiger. Allereerst is dit apparaat zuinig, het gebruikt slechts 23 Watt per uur op de momenten dat hij actief aan het werk is. Deze luchtonvochtiger is erg eenvoudig en wordt bediend middels een aan/uit knop. Hij is niet slim en is dus niet te bedienen via een app. De luchtonvochtiger gaat vanzelf uit als de ruimte droog genoeg is.
Pluspunten:
- Bereik van ongeveer 20 vierkante meter, wat voldoende is voor de meeste ruimtes in huis
- Reservoir van 600 ml, ideaal voor kleine ruimtes
- Zeer eenvoudig te bedienen
- Lekker compact, kan bijvoorbeeld op een bureau of vensterbank geplaatst worden
Minpunten:
- Niet op afstand te bedienen
- Is vrij stil, maar zeker te horen als hij aan staat
7.2 Trotec – luchtontvochtiger TTK 53 E
De Trotec luchtontvochtiger is niet helemaal te vergelijken met de nummer 1. Dit model is namelijk een heel stuk groter en wordt daarom ook anders gebruikt. De TTK 53 E wordt gebruikt als staand model op de vloer. Hij ontvochtigt ruimtes tot 30 vierkante meter. De ontvochtiger heeft een groot reservoir van 5,5 liter. Dankzij de ingebouwde hygrometer kun je precies instellen op welk moment de luchtontvochtiger aan het werk gaat om de ruimte droog te maken.
Pluspunten:
- Staand model voor grotere ruimtes
- Produceert maximaal 48dB, wat vrij stil is
- Gaat automatisch aan bij een vooraf ingestelde luchtvochtigheid en droogt tot een vooraf ingesteld punt
- Groot waterreservoir en een condensafvoerslang
Minpunten:
- Gebruikt 300 Watt als hij aan het drogen is (gelukkig doet hij dat snel en efficiënt)
- Heeft een plek nodig met goede luchtstroming
7.3 Renkforce – HD-68W Mini luchtontvochtiger
Deze mini luchtontvochtiger wordt met recht ‘mini’ genoemd. Het is een zeer klein model dat gebruikt kan worden in kleine ruimtes. Omdat hij een kleine capaciteit heeft, kan hij gerust dag en nacht aan staan in vochtige ruimtes. Hij is bijvoorbeeld ook goed te gebruiken in de slaapkamer of woonkamer, want hij werkt super stil.
Pluspunten:
- Ideaal als je kleine capaciteit nodig hebt
- Is erg stil en werkt op de achtergrond
- De ruimte wordt droog gehouden, maar zal niet snel té droog worden
Minpunten:
- Je moet regelmatig het waterbakje legen (gemiddeld elke twee-drie dagen)
- Je kan de gewenste luchtvochtigheid niet aangeven
7.4 Qlima – D612
De Qlima D612 is bedoeld voor grotere ruimtes. Hij heeft een maximaal vermogen van 12 liter per uur, wat gemiddeld is voor wat grotere luchtontvochtigers. Deze staande luchtontvochtiger wordt geleverd met een afvoerslang voor het vocht. Je kunt ook het reservoir gebruiken, maar dat is vrij klein (1,6 liter), waardoor je het regelmatig moet legen. Je kunt de gewenste luchtvochtigheid instellen.
Pluspunten:
- Staand model voor grotere ruimtes
- Is met 44 dB een stil model
- Wordt geleverd met een afvoerslang zodat je vocht naar buiten kan afvoeren
- Gewenste luchtvochtigheid in te stellen
Minpunten:
- Klein reservoir als je de slang niet kunt of wilt gebruiken
- Moet op een plaats staan waar de luchtstroom voldoende is
7.5 Clean Air – Optima CA-704
De Clean Air Optima CA-704 is een combinatie van een luchtontvochtiger en een luchtreiniger. De lucht wordt ingevoerd in het apparaat en ontvochtigd. Daarbij stroomt de lucht door 4 verschillende filters, waardoor de lucht gereinigd wordt. Hij heeft een relatief beperkte capaciteit voor een grote luchtontvochtiger, maar met 10 liter per dag zal hij toch ruim voldoende drogen voor de gemiddelde woning.
Pluspunten:
- Reinigt de lucht terwijl hij ontvochtigt
- Luchtvochtigheid kan naar wens ingesteld worden
- De luchtontvochtiger heeft een vrij groot reservoir (4 liter) en heeft een goede afvoerslang
- Stil model dat slechts 39dB produceert
Minpunten:
- Heeft een goede luchtstroom nodig
8. De luchtvochtigheid verhogen
In sommige gevallen wordt de luchtvochtigheid in huis te laag. Dat gebeurt minder vaak dan een te hoge luchtvochtigheid, maar het kan wel. De methode om dit op te lossen is zeer eenvoudig: zorg dat er water kan verdampen. Zet bijvoorbeeld een bakje water op de verwarming, zodat het vocht kan worden opgenomen in de lucht. Een vochtige handdoek op de verwarming leggen of voor de verwarming hangen helpt ook goed. Verder verhogen bepaalde activiteiten de luchtvochtigheid: douchen en koken bijvoorbeeld.
Ventileren is altijd goed om de luchtkwaliteit gezond te houden. Maar bij lage luchtvochtigheid in huis kan ventileren een nadeel hebben. Wanneer het buiten kouder is dan binnen, zal ventileren namelijk zorgen voor een lagere luchtvochtigheid. Dit kun je eenvoudig oplossen door een vochtige doek op te hangen op een plaats waar de frisse luchtstroom langs komt. Door deze doek regelmatig opnieuw vochtig te maken zorg je voor een goede luchtvochtigheid in huis.
Tip: blijven meten
Was de luchtvochtigheid niet goed en ben je deze aan het aanpassen? Blijf dan altijd meten hoe de luchtvochtigheid veranderd. Meet dit op verschillende punten. Sommige methoden werken namelijk zó goed dat de luchtvochtigheid doorslaat naar de andere kant. Zo zijn er veel mensen die kampen met een te hoge luchtvochtigheid, daar maatregelen tegen nemen en dan klachten krijgen door te lage luchtvochtigheid. Blijf dus meten en zoek een goede balans tussen de 40 en 60 procent luchtvochtigheid.
De luchtvochtigheid in huis is van groot belang, zowel voor je huis als voor je gezondheid. Vroeger was de luchtvochtigheid meestal redelijk goed omdat er veel spleten en kieren waren. Daardoor ontstond goede ventilatie (en enorme tocht en energieverlies). Door betere isolatie en het dichtstoppen van kieren en spleten werden problemen met tocht en energieverlies opgelost. Er ontstond echter een nieuw probleem: de luchtvochtigheid is moeilijker op peil te houden. Door echter de bovenstaande methodes te gebruiken, kun je veel doen om de luchtvochtigheid in huis te verbeteren.
